در حال حاضر در شهرک دامشهر سالانه نزدیک به ۵ هزار تن گوشت گوسفند و حدود ۶۰۰ هزار تن گوشت گاو تولید می‌شود. ۷۰۷ واحد پرواربندی و ۵۰۷ واحد گاوداری در آن فعالیت دارند و ۳۰ کاروانسرای دام در آن وجود دارد.
به گزارش تابناک قم، «مرکز ورود دام از ۲۹ استان کشور» این عنوانی است که استان قم با بهره‌مندی از آن نقش برجسته‌ای را در تامین نیازهای دامی و فراورده‌های گوشتی سراسر کشور ایفا می‌کند. قرارگرفتن استان قم در راه مواصلاتی ۱۷ استان کشور و موقعیت جغرافیای مرکزی و بهره‌مندی از یکی از بزرگترین دامشهرهای کشور سبب شده است که این استان در زمینه بهره‌برداری و ترانزیت دام و فرآورده‌های دامی به سایر استان‌های کشور نقش برجسته‌ای را ایفا کند.
گذارتان به جاده جعفریه که افتاده باشد، در ۱۳ کیلومتری این جاده همیشه بوی نامطبوعی استشمام می‌شود. درست همان جایی که دامشهر قم واقع شده است. این دامشهر از ۲۰ سال پیش شاهد ورود دام از استان‌های دیگر بوده است و سالانه به طور میانگین ۶۰۰ هزار راس دام به آن ورود پیدا می‌کنند که این مساله نگرانی‌های بهداشتی فراوانی را با خود به همراه دارد.
شرایط غیر یکسان بهره‌مندی از بهداشت
آن طور که «محمدمهدی رفیعی» مدیرکل دامپزشکی استان می‌گوید در حال حاضر در شهرک دامشهر سالانه نزدیک به ۵ هزار تن گوشت گوسفند و حدود ۶۰۰ هزار تن گوشت گاو تولید می‌شود. ۷۰۷ واحد پرواربندی و ۵۰۷ واحد گاوداری در آن فعالیت دارند و ۳۰ کاروانسرای دام در آن وجود دارد.
همین گستره و فراوانی حضور دام از استان‌های مختلف و شرایط غیر یکسان بهره‌مندی از سطح بهداشت یکی از عواملی است که تهدیدی برای سلامت دام و در نتیجه شیوع بیماری‌های مشترک انسان و دام محسوب می‌شود.
رفیعی نیز همین عامل را یکی از دلایل احتمال بروز بیماری‌های دامی برشمرد و اظهار کرد: دامداری‌ها باید در کنترل بهداشتی دام‌ها نظارت داشته باشند و فقط دام‌هایی را بپذیرند که گواهی حمل بهداشتی از دامپزشکی داشته باشند.
از طرفی دیگر می‌توان انحصار موجود در نگهداری و ارسال دام به استان‌های دیگر را عاملی برای تهدید پدافند غیرعامل دانست؛ مساله‌ای که از آن به عنوان بیوتروریسم یاد می‌شود. به این صورت که با تهدید زیستی دام شهر قم بخش گسترده‌ای از نیازهای دامی و فرآورده‌های دامی کشور آلوده خواهد شد.
«مهدی متقیان» مدیرکل پدافند غیرعامل استان، با اشاره به این مطلب تاکید کرد: کاهش مخاطرات حملات غیرعامل از طریق کاهش مخاطرات انتقال دام آلوده است که این مساله نیز با قرنطینه شبانه‌روزی و نظارت‌های بهداشتی مداوم هنگام ورود و خروج دام به مجتمع دامشهر می‌تواند کنترل شود.
ممنوعیت حمل دام بدون مجوز
مدیرکل دامپزشکی استان نیز از ضرورت به همراه داشتن گواهی حمل دام برای همه رانندگان حامل دام خبر داد و تصریح کرد: برای اینکه از میزان آلودگی‌های دامی کاسته شود باید هنگام ورود و خروج دام از مرزهای استان قم حاملان و رانندگان دام حتما با خود گواهی حمل دام از دامپزشکی همراه داشته باشند. این گواهی بهداشتی می‌تواند اطمینان از سلامت دام را تضمین کند و بسیاری از مشکلاتی که بر اثر تراکم دام در میدان دامی ایجاد می‌شود می‌کاهد.
رفیعی از حضور دائمی دامپزشکان در منطقه دامشهر استان قم خبر داد و آن را یکی از راه‌های کنترل تهدیدهای احتمالی بهداشتی ذکر کرد. به نظر وی وجود قرنطینه شبانه‌روزی و نظارت دائمی دامپزشکان می‌تواند بخش زیادی از نگرانی‌ها در رابطه با مشکلات بهداشتی و احتمال وقوع بیماری‌های مشترک انسان و دام را کاهش دهد. ۳۰۰ هزار راس گوسفند و بز و ۲۲۰۰ گاو و گوساله در ۶ ماه امسال وارد میدان دامی استان قم شدند که اقدامات مربوط به قرنطینه و نظارت‌های بهداشتی روی آن‌ها انجام شد.
به گفته وی، آزمایشگاه مرکزی دامپزشکی که به تازگی از آن بهره‌برداری شده است نیز می‌توان بخش عمده‌ای از این نگرانی‌ها را رفع کند این آزمایشگاه در مساحتی حدود ۱۲۰۰ مترمربع ساخته شده و با دقیق‌ترین و مجهز‌ترین دستگاه‌های آزمایشگاهی دام و طیور و دقیق‌ترین آزمایش‌های سلامت دام و طیور در آن انجام می‌شود تا از تهدیدهای احتمالی جلوگیری شود.
کنترل قاچاق دام
قاچاق دام همیشه از معضلاتی بوده است که علاوه بر آسیب به اقتصاد کشور، تهدیدهای بهداشتی هم با خود به همراه دارد و ممکن است تبعات جبران‌ناپذیری رابه همراه داشته باشد.
مساله‌ای که به گفته مدیرکل دامپزشکی استان قم هیچ مورد قاچاقی در دامشهر قم گزارش نشده است و با سخت‌گیری‌هایی که در مبادی ورودی کشور صورت می‌گیرد این پدیده تا حدودی کنترل شده است. علاوه بر این همه بارنامه‌های حمل و نقل دام باید با مجوز بهداشتی دامپزشکی صادر شود، به همین دلیل نظارت‌ها بر حمل و نقل دام تقریبا کنترل شده صورت می‌گیرد. همچنین در خود دامشهر نیز با فعالیت مراکز مایه‌کوبی، داروخانه و مراکز درمانی برای مقابله با بیماری‌ها برنامه‌ریزی شده است.
آن طور که رفیعی گفت در سال‌های اخیر روند بیماری‌های دام و طیور رو به کاهش است و این بیماری‌ها در سال جاری کاهش بسیار چشمگیر داشته است.
وی افزود: در همه بیماری‌های تب برفکی، آبله، سل و طاعون نوشخوارکنندگان کوچک شاهد کاهش بیماری بوده‌ایم و این نشان می‌دهد که اگر نظارت‌ها دقیق و به صورت دائم صورت بگیرد تهدیدهای بهداشتی دامشهر نیز در کنترل خواهد بود. برای مثال در ۶ ماه گذشته ۵۵ هزار آزمایش بهداشتی و طبی دام و طیور در استان قم صورت گرفته است که نتیجه آن کاهش آلودگی‌ها دامی و تلفات بوده است.
با همه این‌ها اما نظارت‌های بهداشتی همراهی همه حلقه‌های دخیل تولید تا پخش یک دام را می‌طلبد. دامدارانی که یک دام را پروار می‌کنند، رانندگان حمل این دام‌ها، مامورانی که بر حمل و نقل دام نظارت دارند و کسانی که ورود و خروج دام را رصد می‌کنند باید در مجوز‌های بهداشتی دامپزشکی تاکید داشته باشند؛ چراکه هر گونه بی‌توجهی در سلامتی حتی یک دام می‌تواند سیستم توزیع دام و فراورده‌های دامی در کشور را هدف قرار دهد.
منبع: همشهری
