شاغلانی را می شناسیم که گره از کار خلق می گشایند اما از گشودن گره کار خود درمانده می شوند که ازجمله این شاغلان، خبرنگاران هستند که مانع بزرگی به نام برداشت سلیقه ای از قانون، گره در کار آنان افکنده است.
درهر کشوری وقتی قانونی تصویب و برای اجرا ابلاغ می شود، اجرای آن بر مجریان و مشمولین قانون لازم است اما بارها دیده و شنیده ایم که افراد متعددی ازنحوه اجرای قانون نسبت به خود بحق یا ناحق گلایه مند و یا معترض هستند.
البته این گلایه مندی و اعتراض ممکن است از نقص قانون و یا نحوه اجرای آن و یا برداشت ها، توقعات، انتظارات غیرواقعی و عدم درک مناسب مجریان و افراد از قانون باشد.
متاسفانه برخی مواقع افرادی خاص مانع اجرای درست و یا تبعض در اجرای قانون می شوند، طوری که اجرای قانون به جای اینکه احقاق حق کند، نتیجه عکس برای عده ای دارد.
قانون سخت و زیان آوربودن شغل خبرنگاری و مصادیق آن نیز از جمله قوانینی است که در اجرا با برخی مشکلات روبرو شده و به نظر می رسد برای اجرای آن تبعیض هایی اعمال شده است.
براساس بند ˈبˈ ماده 1 آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور که هیات وزیران آن را در جلسه 26/12/1385 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 77197 مورخ 28/6/85 وزارتخانه های کار و امور اجتماعی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان تامین اجتماعی و به استناد بند (5) جز (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (2) الحاقی ماده (76) قانون اصلاح مواد (72) و (77) و تبصره ماده (76) قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده (76) مصوب 1371؛ مصوب 1380؛ آیین نامه اجرایی بند یاد شده به شرح زیر تصویب کرد خبرنگاری و مصادیق آن مشمول مشاغلی است که ماهیتاً سخت و زیان آور است.
طبق بند ب (حمایت ها) ماده 76 قانون تامین اجتماعی، افرادی که حداقل 20 سال متوالی و 25 سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور (مخل سلامتی ) اشتغال داشته و در هر مورد حق بیمه مدت مذکور را به این سازمان پرداخته باشند، می توانند تقاضای مستمری بازنشستگی کنند، هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور یک و نیم سال محاسبه خواهد شد.
تاکنون حداقل چهار نفر از خبرنگاران رسمی سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) که وضعیت مشابهی با دیگر خبرنگاران رسمی این سازمان که هم اکنون درخواست بازنشستگی طبق این قانون را دارند، داشته اند با استفاده از قانون سخت و زیان آوری خبرنگاری ( هر سال کار خبرنگاری آنها یک سال و نیم سابقه محاسبه شده است) دراستان های مختلف کشور بازنشسته شده اند.
اما در یکسال اخیر سازمان تامین اجتماعی درنامه ای به ادارات کل تامین اجتماعی دراستان ها اعلام کرده با توجه به اینکه خبرنگاران ایرنا کارمند رسمی دولت محسوب می شوند و مشمول قانون کار و مشاغل کارگری نیستند، نمی توانند از مزایای بازنشستگی سخت و زیان آوری حرفه خبرنگاری برخوردار شوند.
این نامه باعث شده تا هم اکنون شمار زیادی از خبرنگاران ایرنا با داشتن بیش از 20 و 25 سال سابقه متوالی و متناوب فعالیت و کار در این شغل با وجود طی همه مراحل قانونی و اخذ تاییدیه از کمیته های بدوی استانی مستقر در ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان های مختلف مبنی بر سخت و زیان آور بودن شغلشان اما از مزایای بازنشستگی آن محروم شوند.
براساس استدلال سازمان تامین اجتماعی خبرنگاران سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی و کارکنان و کارمندان شرکت ها، موسسه ها، ادارات و مشابه آنها که دولتی و تابع قوانین استخدامی مربوط به خود و خاص هستند و مشمول قانون کار نیستند و مشمول تبصره بند ˈ بˈ آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور مصوب بیست و ششم اسسفند 1385هیات وزیران هستند.
تبصره بند 'ب' ـ مشمولین قانون ˈنحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور؛ مصوب 1367- و اصلاحات بعدی آنˈ و همچنین مشمولین قانون ˈحفاظت در برابر اشعه؛ مصوب 1368 و اصلاحات بعدی آنˈ تابع قوانین و مقررات مربوط خواهند بود) و باید برای استفاده از بازنشستگی خود از طریق شورای امور اداری و استخدامی کشور اقدام کنند.
این در حالی است که پیگیری ها و مکاتبات متعدد دو سال اخیر سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی و شماری زیادی از خبرنگاران ایرنا که متقاضی بازنشستگی به استناد سخت و زیان آوری حرفه خود هستند، تاکنون به نتیجه نرسیده است.
در نتیجه این پیگیرها و مکاتبات به اداره کل امور اداری و پشتیبانی ایرنا و خبرنگاران این سازمان اعلام شده که شورای امور اداری و استخدامی کشور در سال 85 از سوی دولت وقت منحل شده و وظایف آن نیز به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه منابع انسانی رییس جمهوری محول شده است.
از سوی دیگر در مکاتباتی که سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی و خبرنگاران آن با معاونت توسعه مدیریت و سرمایه منابع انسانی رییس جمهوری داشته اند، پاسخ گرفته اند که باید از طریق سازمان بازنشستگی کشوری پیگیری کنند.
این در حالی است که سازمان بازنشستگی کشوری پس از گذشت بیش از یکسال هنوز به مکاتبات اداره کل امور اداری و پشتیبانی سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی در این زمینه پاسخ مکتوبی ارایه نکرده و در پاسخ پیگیری های شفاهی این اداره کل نیز اعلام شده هنوز آیین نامه اجرایی برای نحوه بازنشستگی سخت و زیان آور خبرنگاران ایرنا و کارکنان و کارمندان سازمان ها ، شرکت ها، موسسه ها و غیره دولتی مشابه که شغل آنها سخت زیان آور شناخته شده اما مشمول قانون کارنیستند و تابع قوانین استخدامی خاص و مربوط به خود هستند، تدوین و تصویب نشده است.
اما سوال اینجاست که چرا با وجود تبصره بند 'ب' آیین نامه یادشده از سال 85 تاکنون سازمان تامین اجتماعی چند نفر از خبرنگاران رسمی سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی را که دارای وضعیت مشابهی نسبت دیگر خبرنگاران این سازمان هستند، بازنشسته کرده است و قانون تنها مشمول عده ای انگشت شمار در این سازمان شده است؟
درحالی که براساس نص صریح قانون، اجرای قانون باید برای همه افراد واجد شرایط یکسان باشد، آیا این شائبه اقدام نوعی تبعیض یا خدای ناکرده رانت و غیره را در اذهان ایجاد نمی کند؟
چرا شغلی که ازسوی قانون گذار از نظر ماهیتی و ذاتی سخت و زیان آور تشخیص داده شده و ابلاغ و اجرا نیز شده است برای عده ای که مشمول قانون کار هستند و برخی دیگر که مشغول قانون کار نیستند، لازم الاجرا می شود اما برای برخی دیگر که دارای شرایطی مشابه با گروه اول هستند و کمیته های بدوی ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز بر سخت زیان آور بودن شغل آنها صحه گذاشته اند، با یک نامه، بخشنامه و آیین نامه جلوی اجرای قانون گرفته می شود و درواقع قانون در حبس آیین نامه و بخشنامه سازمان تامین اجتماعی قرار می گیرد.
بیش از یکسال است که سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی و خبرنگاران آن در قالب نامه نگاری، انتشار خبر و شکوائیه خواستار حل این موضوع از سوی معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی ریاست جمهوری و وزارتخانه ها و سازمان های ذیربط هستند اما تاکنون هیچ توجهی به حل این مشکل آنان نشده است.
سازمان تامین اجتماعی خبرنگاران سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی را به طرح شکایت دردیوان عدالت اداری حواله می کند، در حالی که سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی دارای اداره ای به نام حقوقی و بازرسی و رسیدگی به شکایات است که قاعدتا باید به نمایندگی از خبرنگاران ایرنا این موضوع را پیگیری و به طرح شکایت در دیوان عدالت اداری برای احقاق حق موکلان خود اقدام کند.
از طرفی قشرهای محتلف جامعه وقتی با مشکلی برای احقاق حق خود در جامعه و یا در مقابل دستگاه ها، ادارات، سازمانی های دولتی و ارگان ها و نهاد های حکومتی روبرو می شوند، برای انعکاس و رساندن مشکلات و مسایل، گله و شکایات خود به گوش مسوولان و تسریع در حل آنها به خبرنگاران ایرنا به عنوان ارگان رسمی اطلاع رسانی، نظام، دولت و مردم مراجعه می کنند و خبرنگاران ایرنا نیز تاکنون با شایستگی توانسته اند در زمینه حل مشکلات مردم از طریق انعکاس خواسته ها و مطالبات آنها در قالب اخبار و گزارش های مکتوب و تصویری مصوباتی و طبقه بندی شده گره های زیادی را از کار مردم بگشایند.
اما اینکه چرا تاکنون با وجود پیگیری های متعدد نتوانسته اند، گره از کار خود در زمینه احقاق حق استفاده از مزایای سخت و زیان آوری شغل خود در زمینه بازنشستگی باز کنند، سووالی است که هنوز به پاسخ نرسیده است.
امیدواریم معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهوری، مدیران ارشد سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی و بخش حقوقی ایرنا با ورود به این موضوع به طریق هر ممکن، گفت وگو و تعامل با سازمان تامین اجتماعی و یا از طریق هیات دولت یا در نهایت طرح شکایت در دیوان عدالت اداری مساله بازنشستگی خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی را حل وفصل کنند تا متقاضیان بازنشستگی دراین شغل در این سازمان بیش از این بلاتکلیف نمانند و مجرایی قانونی برای احقاق حق آنها تعیین شود.
خلاصه کلام اینکه خبرنگارانی که گره از کار خلق می گشایند،خود در گره کور بوروکراسی اداری گیر افتاده اند و مصداق این ضرب المثل شده اند که کوزه گر از کوزه شکسته آب می نوشد.
*خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی استان بوشهر