ندا شفیعی
رسانه را چه تنها یک ابزار برای انتقال پیام های مختلف بدانیم و چه آن را ابزاری بدانیم که مستقلا هم بر روح و روان ما اثر گذار است ، نقش آن را باید بیش از پیش شناخت . رسانه ها مثل روزنامه ها و مجلات ، رادیو و تلویزیون ، ویدئو و سینما،اینترنت، ماهواره و سایر اقسام آن زندگی ما را در احاطه خود گرفته است .
رسانه کارکردهای گوناگونی چون آموزش، تفریح و سرگرمی ، ارتباطات اداری و دولتی با ظهور دولت الکترونیک ، شکل دادن به افکار عمومی و تبلیغات تجاری و ده ها کارکرد دیگر را با خود به همراه آورده است .
پیشرفت ارتباطات زمینه گسترش هر چه بیشتر باسوادی و علم و تکنولوژی را فراهم ساخته است . یکی از کارکردهایی مهم در این جهت ، عمومی سازی علم و فرهنگ است.
رسانه های تخصصی و با هدف مخاطبان خاص همواره تولید و منتشر می شود ، اما آنچه اهمیت دارد تبدیل این دانش ها به زبان آسان فهم برای مخاطبان عمومی است . تخصصی شدن فعالیت ها در حوزه خبری ، مثل خبرنگار سیاسی ، خبرنگار اقتصادی ، خبرنگار هنری و سایر موارد به همین خاطر بوجود آمده است . یکی از این تخصص ها با عنوان خبرنگاران علمی مورد توجه است .
متاسفانه بسیاری از رسانه ها ، خصوصا روزنامه ها و سایت های محلی در استان ها به دلیل کمبود امکانات و ضعف اقتصادی ، تخصص نداشتن لازم مدیران رسانه ها، به سهولت و بدون دانش کافی خبرنگار را جذب وارد می کنند که در بسیاری از مواقع از نوع سوال خبرنگاران از مصاحبه شونده و کلیشه ای شدن سوالها ، به خوبی می توان حدس زد که خبرنگار کمترین دانش و یا حتی مطالعه اولیه در حوزه مصاحبه مذکور را ندارد . به همین دلیل مصاحبه ها ناقص و گاه بدون تمرکز بر مسایل اصلی دنبال می شود به زبان ساده ، مصاحبه کننده یا خبرنگار نمی داند چه موضوعی مهم و اساسی است و چه مواردی را از مصاحبه کننده باید با طرح سوال به موقع بیرون بکشد .
به همین دلیل ، به جای تولید خبر و گزارش و تحلیل ، شاهد روش کپی کردن از سایت ها در برخی از روزنامه های استانی هستیم .
یکی از مهمترین رسالت های رسانه ها ، عمومی کردن علم و فرهنگ است . تربیت خبرنگارانی که در حوزه های علمی و فرهنگی قادر به فعالیت باشند کاری سخت و زمان بر، اما بسیار ضروری است . در کشورهای پیشرفته بخش مهمی از انتقال دانش به مردم عادی ، توسط روزنامه نگاران علمی انجام می شود . نوشتن کتاب و مقالات همه فهم و اختصاص صفحاتی در روزنامه ها به زبان ساده تر ، کار انتقال علم را به عموم مردم انجام می دهد .
خبرنگاران علمی ، علوم و تکنولوژی را با زبان ساده تر در اختیار همگان قرار می دهند و به این ترتیب، آرام و به تدریج دیدگاه ها و فرهنگ ارتباطی مردم ارتقا می یابد . امروزه کتاب های بسیاری در جامعه وجود دارد که به ارائه مباحث روانشناسی ، اقتصادی ، تربیتی و جامعه شناسانه می پردازد ، اما نویسندگان آنها حتما استادان دانشگاهی نیستند . این کتاب ها درست یا نادرست ، به دلیل ساده فهم بودن با اقبال زیادی نیز روبرو است . برخی از این کتاب ها مثل راه و روش های ثروتمند شدن یا فنون مذاکره و گفت و گو و یا راههای خوشبخت شدن ، فرار از استرس و...به چاپ های غیر قابل تصور رسیده است . این مسئله نشان می دهد که فاصله زیادی بین نظام دانشگاهی و آموزشی ما با جامعه وجود دارد .
تربیت خبرنگاران علمی در جامعه ما و بکار گیری آنها در روزنامه ها و نشریات ، ضرورتی انکار ناپذیر است . تاثیر مباحث و علوم دانشگاهی ، خصوصا در زمینه های مدیریتی ، می بایست در سطح جامعه و در مدیریت دستگاه های اجرایی به خوبی دیده شود . وظیفه نهاد فرهنگ عمومی استان ، انتقال و انتشار دیدگاه ها و نظریات علمی و فرهنگی در سطح جامعه است و فعالیت اصلی در این زمینه توسط خبرنگاران علمی باید انجام پذیرد .
گسترش و انتشار علوم و فناوری های جدید ، ایجاد ارتباط موثر و آموزنده میان استادان و جامعه دانشگاهی با توده های مردم؛ می تواند تاثیری معنا دار بر کاهش فاصله میان نخبگان با توده ها را بوجود آورد . جامعه و طبقات اجتماعی به یکباره ساخته نمی شوند . آموزش کلیدی ترین نقش را در توسعه فرهنگی و رشد جامعه دارد و در این میان رسانه ها و روزنامه ها و سایت های محلی در ایفای این نقش که کمتر دیده شده است بسیار مهم و اساسی است .
امیدواریم رسانه های استانی با سرمایه گذاری جدی در تربیت خبرنگاران علمی و تخصصی در زمینه عمومی سازی علم و فرهنگ تلاش کنند . دانشگاه ها و خصوصا دانشگاه های جامع علمی – کاربردی نقشی مهم در زمینه عمومی سازی دانش و تکنولوژی دارند.
** مدرس علوم ارتباطات اجتماعی
رسانه کارکردهای گوناگونی چون آموزش، تفریح و سرگرمی ، ارتباطات اداری و دولتی با ظهور دولت الکترونیک ، شکل دادن به افکار عمومی و تبلیغات تجاری و ده ها کارکرد دیگر را با خود به همراه آورده است .
پیشرفت ارتباطات زمینه گسترش هر چه بیشتر باسوادی و علم و تکنولوژی را فراهم ساخته است . یکی از کارکردهایی مهم در این جهت ، عمومی سازی علم و فرهنگ است.
رسانه های تخصصی و با هدف مخاطبان خاص همواره تولید و منتشر می شود ، اما آنچه اهمیت دارد تبدیل این دانش ها به زبان آسان فهم برای مخاطبان عمومی است . تخصصی شدن فعالیت ها در حوزه خبری ، مثل خبرنگار سیاسی ، خبرنگار اقتصادی ، خبرنگار هنری و سایر موارد به همین خاطر بوجود آمده است . یکی از این تخصص ها با عنوان خبرنگاران علمی مورد توجه است .
متاسفانه بسیاری از رسانه ها ، خصوصا روزنامه ها و سایت های محلی در استان ها به دلیل کمبود امکانات و ضعف اقتصادی ، تخصص نداشتن لازم مدیران رسانه ها، به سهولت و بدون دانش کافی خبرنگار را جذب وارد می کنند که در بسیاری از مواقع از نوع سوال خبرنگاران از مصاحبه شونده و کلیشه ای شدن سوالها ، به خوبی می توان حدس زد که خبرنگار کمترین دانش و یا حتی مطالعه اولیه در حوزه مصاحبه مذکور را ندارد . به همین دلیل مصاحبه ها ناقص و گاه بدون تمرکز بر مسایل اصلی دنبال می شود به زبان ساده ، مصاحبه کننده یا خبرنگار نمی داند چه موضوعی مهم و اساسی است و چه مواردی را از مصاحبه کننده باید با طرح سوال به موقع بیرون بکشد .
به همین دلیل ، به جای تولید خبر و گزارش و تحلیل ، شاهد روش کپی کردن از سایت ها در برخی از روزنامه های استانی هستیم .
یکی از مهمترین رسالت های رسانه ها ، عمومی کردن علم و فرهنگ است . تربیت خبرنگارانی که در حوزه های علمی و فرهنگی قادر به فعالیت باشند کاری سخت و زمان بر، اما بسیار ضروری است . در کشورهای پیشرفته بخش مهمی از انتقال دانش به مردم عادی ، توسط روزنامه نگاران علمی انجام می شود . نوشتن کتاب و مقالات همه فهم و اختصاص صفحاتی در روزنامه ها به زبان ساده تر ، کار انتقال علم را به عموم مردم انجام می دهد .
خبرنگاران علمی ، علوم و تکنولوژی را با زبان ساده تر در اختیار همگان قرار می دهند و به این ترتیب، آرام و به تدریج دیدگاه ها و فرهنگ ارتباطی مردم ارتقا می یابد . امروزه کتاب های بسیاری در جامعه وجود دارد که به ارائه مباحث روانشناسی ، اقتصادی ، تربیتی و جامعه شناسانه می پردازد ، اما نویسندگان آنها حتما استادان دانشگاهی نیستند . این کتاب ها درست یا نادرست ، به دلیل ساده فهم بودن با اقبال زیادی نیز روبرو است . برخی از این کتاب ها مثل راه و روش های ثروتمند شدن یا فنون مذاکره و گفت و گو و یا راههای خوشبخت شدن ، فرار از استرس و...به چاپ های غیر قابل تصور رسیده است . این مسئله نشان می دهد که فاصله زیادی بین نظام دانشگاهی و آموزشی ما با جامعه وجود دارد .
تربیت خبرنگاران علمی در جامعه ما و بکار گیری آنها در روزنامه ها و نشریات ، ضرورتی انکار ناپذیر است . تاثیر مباحث و علوم دانشگاهی ، خصوصا در زمینه های مدیریتی ، می بایست در سطح جامعه و در مدیریت دستگاه های اجرایی به خوبی دیده شود . وظیفه نهاد فرهنگ عمومی استان ، انتقال و انتشار دیدگاه ها و نظریات علمی و فرهنگی در سطح جامعه است و فعالیت اصلی در این زمینه توسط خبرنگاران علمی باید انجام پذیرد .
گسترش و انتشار علوم و فناوری های جدید ، ایجاد ارتباط موثر و آموزنده میان استادان و جامعه دانشگاهی با توده های مردم؛ می تواند تاثیری معنا دار بر کاهش فاصله میان نخبگان با توده ها را بوجود آورد . جامعه و طبقات اجتماعی به یکباره ساخته نمی شوند . آموزش کلیدی ترین نقش را در توسعه فرهنگی و رشد جامعه دارد و در این میان رسانه ها و روزنامه ها و سایت های محلی در ایفای این نقش که کمتر دیده شده است بسیار مهم و اساسی است .
امیدواریم رسانه های استانی با سرمایه گذاری جدی در تربیت خبرنگاران علمی و تخصصی در زمینه عمومی سازی علم و فرهنگ تلاش کنند . دانشگاه ها و خصوصا دانشگاه های جامع علمی – کاربردی نقشی مهم در زمینه عمومی سازی دانش و تکنولوژی دارند.
** مدرس علوم ارتباطات اجتماعی
منبع: تابناک
