این وضع در سال های اخیر آنقدر بیخ پیدا کرده است که دانشجویان بسیاری از
رشته ها از همان آغاز تحصیل، مطمئن هستند که دست کم هیچ شغلی در ارتباط با
رشته دانشگاهی خود پیدا نمی کنند.
طبق آمارها، اکنون بیش از 5.5 میلیون دانش آموخته کشور غیرفعال بوده و هیچ نقشی در تولید و ارزش افزوده اقتصادی ندارند.
گزارش
مرکز پژوهش های مجلس در تابستان امسال هم حاکیست که وضعیت نرخ بیکاری
تحصیلکرده ها در حالت خوشبینانه 36 و در وضع بدبینانه 48.9 درصد است که
بسیار بالاتر از بیکاری دانشگاه نرفته ها است.
خلاصه این وضعیت یک جمله است؛ اینکه دانشگاه با بازار کار غریبه است و هیچ نیازسنجی درستی برای پذیرش دانشجو صورت نمی گیرد.
تقریبا کسی هم نیست که از این معضل بی خبر باشد اما گویا ساختار آموزشی سخت تر از آن است که به آسانی بتوان تغییراتی در آن داد.
در
این وانفسای بیکاری که معضل اصلی بسیاری از استان های کشور است، اقدام های
خوبی برای جبران انحراف مسیر آموزشی دانشگاه ها انجام شده؛ همچون تلاش های
سازمان فنی و حرفه ای.
این سازمان بنای خود را بر آموزش های مهارتی گذاشته و فاصله آموزش و شغل را به حداقل رسانده است.
فنی و حرفه ای پیرو مسیر دانشگاه
البته
برخی کارشناسان بازار می گویند مسیر بخشی از آموزش های فنی و حرفه ای هم
تکرار همان رویکرد دانشگاه است و طیفی از کارآموزان جویای کار با وجود
گذراندن دوره های آموزشی، جذب بازار کار نمی شوند که علت اصلی آن نبود یک
نیازسنجی جغرافیایی دقیق و نبود هماهنگی دوره های آموزشی هر منطقه با بازار
کار است.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان کرمانشاه در این باره می گوید: یکی از ایرادهای دانشگاه ها، متناسب نبودن نیاز
بازار و رشته های دانشگاهی است اما این اتفاق خواسته یا ناخواسته در
سازمان فنی و حرفه ای در حال اصلاح است زیرا کارآموزان ما از میان 500 حرفه
موجود در استان، دنبال حرفه هایی می روند که بازار کار مناسبی هم داشته
باشد.
داود ناصری امید مثال می زند که در میان زنان، حرفه آرایشگری هم
تقاضا و هم درآمد بیشتری دارد؛ در واقع بازار کار، کارآموزان را به سمت
حرفه های مورد نیاز و درآمدزا هدایت می کند.
وی ادامه داد: اکنون بازار
کار هیچ یک از حرفه های مهارتی به حد اشباع نرسیده و شاید درآمد همه مکانیک
ها زیاد نباشد اما هیچ مکانیک بیکاری وجود ندارد.
در کنار این
خودتنظیمی دوره های آموزشی و بازار کار، مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان
کرمانشاه از انجام یک نیازسنجی شهرستانی هم خبر داده و گفته است: نیازسنجی
سازمان فنی و حرفه ای از پارسال در روستاهای استان آغاز و در گام نخست از
اهالی روستاها نظرخواهی شد سپس با دهیاران و شوراهای روستایی نشست گذاشتیم و
نیازهای کاری هر روستا را تائید کردیم.
ناصری امید اضافه کرد که در گام
بعدی، این نیازهای آموزشی در کارگروه اشتغال شهرستان ها مطرح و بررسی شد و
با توجه به اقلیم و ویژگی های بازار هر منطقه، در نهایت چند رشته به عنوان
نیازهای آن شهرستان احصا شد؛ به طور مثال الان برای ما مشخص است که
شهرستان هرسین نیازمند چه نوع آموزش هایی است.
وی اشاره ای به بی
برنامگی دوره های فنی و حرفه ای در گذشته می کند و می گوید: در گذشته در
شهرستان هرسین یک کارگاه آموزشی حرفه تراشکاری با هزینه 10 میلیارد ریال
تاسیس شده اما هیچ استقبالی از آن نمی شود.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان کرمانشاه تاکید دارد که به دنبال یک 'مهندسی در آموزش های فنی و حرفه ای' استان کرمانشاه است.
انتظار برای یک تغییر خوب
اکنون
باید منتظر بود که آنچه ناصری امید از آن به عنوان نیازسنجی درست بازار
کار نام برده است چه اندازه در افزایش بازدهی دوره های آموزشی فنی و حرفه
ای و شاغل شدن کارآموزان نقش دارد.
او پیشتر هم به ایرنا گفته بود که 90 درصد کارآموزان جویای شغل پس از گذراندن دوره های آموزشی جذب بازار کار می شوند.
البته
به گفته ناصری امید، دانش آموزان و افراد شاغل با هدف ارتقای سطح مهارت هم
در دوره های فنی و حرفه ای شرکت می کنند که دست کم نیمی از کارآموزان را
تشکیل می دهند.
به طور مثال می توان گفت از 40 هزار نفری که پارسال در
استان آموزش فنی و حرفه ای دیده اند، حدود 20 هزار نفر جویای کار بوده اند
که البته نیمی از این افراد هم در پایان دوره آموزشی موفق به دریافت
گواهینامه مهارت نشده اند.
در استان کرمانشاه 22 مرکز آموزش فنی و حرفه
ای دولتی و 250 مرکز آزاد فعال وجود دارد که حدود 500 حرفه مهارتی در آنها
آموزش داده می شود.
گفته می شود حدود 90 هزار نفر بیکار در استان کرمانشاه وجود دارد که بیش از 70 درصد آنها بدون مهارت هستند.
طبق
اعلام مرکز آمار در فصل تابستان، استان کرمانشاه با نرخ بیکاری 15.2 درصد
دومین استان بیکار کشور است؛ در حالی که میانگین نرخ بیکاری کشور 10.9 درصد
است.
عبدالله الماسی