به گزارش تابناک لرستان ،دو نمونه نادر و منحصربه‌فرد از ماهیانِ کور که مشابه آنها در هیچ نقطه دیگری از دنیا یافت نشده است در استان لرستان زیست می‌کنند، این ماهیها فاقد قدرت بینایی بوده و به طور کامل کور هستند و هیچگونه آثاری از چشم خارجی در آنها مشاهده نمی‌شود.
به دلیل اینکه در آبهای زیرزمینی و در تاریکی غارها زندگی می‌کنند به ماهی کور غارزی معروف هستند. این کلیاتی از اطلاعاتی است که در مورد ماهی کور غار لرستان در فضای مجازی میتوان به آن دست یافت.
به گزارش خبرنگار ایسنا منطقه لرستان، اخیرا با پژوهشهای به عمل آمده مشخص شده است که جنس جدیدی از ماهیان کور غار در استان در اثر طبیعی ملی غار ماهی کور وجود دارد که با شنیدن این خبر موضوع را پیگیری کردیم.
سگ ماهی کور استان لرستان متعلق به جنس Paracobitis نیست
مهندس مهرداد فتحی بیرانوند، مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان در این باره گفت: براساس نتایج مطالعاتی که با هماهنگی دفتر تخصصی سازمان "حیات وحش و تنوع زیستی" توسط دکتر ایرج هاشم‌زاده سقرلو، عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد و کارشناسان محیط زیست با بررسیهای مولکولی و ریخت شناسی انجام شده مشخص شد سگ ماهی کور استان لرستان متعلق به جنس Paracobitis نیست و جنس جدیدی است که فقط در همین منطقه وجود دارد.
وی در رابطه با توصیف جنس منحصر به فرد ماهی کور در استان لرستان بیان کرد: با افزایش اطلاعات و آگاهی نسبت به ذخایر ژنتیکی استان و به ویژه اثر طبیعی ملی غارماهی کور میتوان در مجامع ملی و بین المللی بر ضرورت حفاظت از این میراث طبیعی کشور(که در سطح جهان کم نظیر است) تأکید بیشتری کرد و با شناخت حاصل از زیستشناسی این ماهیان مدیریت و حراست آنها افزایش یابد و برای نسلهای آینده حفاظت شوند.
سگ‌ماهی کور استان لرستان متعلق به جنس Paracobitis است
دکتر ایرج هاشم‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه شهرکرد و مجری مطالعات نیز گفت: غار ماهی کور با داشتن سه گونه که به صورت هم بوم زیست می‌کنند، یکی از زیستگاههای منحصر به فرد و متنوع حیات زیرزمینی کشور و جهان است.
وی اظهار کرد: در این غار دو گونه ماهی سنگلیس شامل Garra lorestanensis و Garra typhlops و یک گونه سگ‌ماهی جویباری زیست می‌کنند.
هاشم‌زاده خاطرنشان کرد: پیشتر باور بر این بود که سگ‌ماهی کور استان لرستان متعلق به جنس Paracobitis است که گونههای مختلف آن در ایران پراکنش گستردهای دارند اما با بررسیهای مولکولی و ریخت شناسی انجام شده مشخص شد که نهتنها این ماهی متعلق به جنس یادشده نیست، بلکه به هیچ یک از جنسهای گزارش شده در ایران، سایر نقاط خاورمیانه، اروپا و غرب هندوستان نیز نزدیک نیست.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه میتوان جنس مستقلی را برای آن تعریف کرد که بر پایه اطلاعات موجود تنها در حوضه رود دز حضور دارد، افزود: با توجه به فاصله ژنتیکی زیاد در بین سگ‌ماهی کور لرستان و سایر جنسهای شناخته شده میتوان گفت که این جنس از نظر تاریخی در منطقه زاگرس به صورت بومی تکامل یافته و از این پس میتوان در تنوع زیستی گونههای بومی (اندمیک) استان لرستان و خوزستان شاهد یک جنس جدید بود.
وی ادامه داد: جنس جدید با نظر اداره کل محیط زیست استان لرستان و به منظور ارج نهادن به تلاشها و جانفشانیهای جامعه محیط بانان کشور و محیط بان منطقه غار ماهی کور آقای عیدی حیدری به نام Eidinemacheilus نامگذاری و ثبت شده است.
مطالعات کاملی از تنوع زیستی و بانک ژن طبیعی استان انجام نشده است
نبیالله قائدرحمتی، معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست و دبیر شورای پژوهشی استان لرستان نیز گفت: استان لرستان با وجود سازههای کارستی زاگرس و وجود حفرات زیرزمینی مرتبط با سازههای یاد شده، یکی از مناطقی است که از ظرفیت بالایی برای تکامل و اشتقاق گونههای موجودات غارزی برخوردار است.
وی اضافه کرد: یکی از نمونههای زیستگاههای زیرزمینی غار ماهی کور استان در بخش پاپی شهرستان خرم‌آباد بوده که به عنوان اثر طبیعی ملی در سال 1382به ثبت رسیده است.
قائدرحمتی ادامه داد: متأسفانه علی رغم وجود تنوع زیستی و بوم شناسی غنی در سطح استان هنوز مطالعات کاملی از تنوع زیستی و بانک ژن طبیعی استان انجام نشده و در حقیقت خلاء اطلاعات از وضعیت تنوع زیستی به ویژه ماهیان کور غار و کمبود پژوهش و تحقیقات مبتنی بر اصول علمی در این زمینه مشهود است که امیدواریم با تخصیص اعتبارات ویژه و هدایت و حمایت از پایان نامههای دانشجوئی این مهم محقق شود.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان تصریح کرد: البته در سالهای اخیر اقدامات خوبی جهت حفاظت و حراست از این گونهها انجام شده که از جمله میتوان به احداث و تجهیز پاسگاه محیط بانی در داخل محدوده غار جهت حفاظت و کنترل گونه، نصب تابلوهای هشدار دهنده و برگزاری کارگاههای آموزشی و اشاعه فرهنگ زيست‌محيطي در بین جوامع بومی و محلی اشاره کرد.
وی یادآور شد: همچنین اجرای پروژه های تحقیقاتی درخصوص گونههای ماهی کور غار مانند مطالعات پایه، مطالعات جامع و تفصیلی اثر طبیعی ملی غار ماهی کور، حمایت از چندین پایان نامه دانشجوئی و... باید انجام شود.
قائدرحمتی اضافه کرد: یکی از تهدیدات در غار ماهیان کور موضوع فرسایش دهانه غار و محیط بالادست و پیرامون آن به دلیل بیثباتی تشکیلات زمین‌شناختی زیستگاه، نوع بافت خاک و توپوگرافی غار بوده و مشکل دیگر کمبود نیرو در یگان حفاظت و محیط بانی جهت حفاظت از عرصه های طبیعی و ذخایر ژنتیکی در استان است که امیدواریم با توجه به ساختار تشکیلاتی مصوب، دستگاههای متولی همکاری لازم را جهت بکارگیری و جذب نیرو در محیط زیست استان بعمل آورند.
بر طبق این خبر برای حفاظت و حمایت بیشتر جنس مورد نظر باید تحقیقات بیشتری به عمل آید و در این راه باید حمایت تیم تحقیقاتی بیشتر از قبل مورد حمایت قرار بگیرند و این نیازمند توجه بیشتر مسئولین است.