به گزارش تابناک به نقل از ایسنا،میرجلال الدین کزازی در آستانه شب یلدا اظهار کرد: "مهر" دین‌آوری ایرانی بوده که در روزگار اشکانی سربرآورده و آیین خود را بر ایران و سپس در جهانِ شهرآیین یا متمدن گسترده و این نام از آن زاده شده است.
کزازی تصریح کرد: این آیین از ایران در زمان کوتاه به قلمرو فرمانروایی روم برده شده و در آن زمان این آیین فراگیر گردیده و تنی چند از پادشاهان روم به آن گرویده‌اند.
وی افزود: به راستی آن جشن و آیین که امروز ترسایان با نام "کریسمس" برگزار می‌کنند، جشن زادن مهر یا میترا است و نمادها و بنیان های مهری هم در این جشن و رسم و راههای ترسایانه هنوز برجای مانده است.
کزازی نام روز آیینی ترسایان که همان روز "یکشنبه" است را یکی از این نمادها دانست و افزود: در آیین مهرپرستی هم این روز، روز سپند و روز نیایش شمره میشده است و این روز را در زبان انگلیسی Sunday مینامند که معنای آن روز مهر یا خورشید است زیرا در آیین مهرپرستی پیوند با ستارگان داشتند بویژه با خورشید.
این استاد دانشگاه هم نشینی ایرانیان در شب یلدا را هنجار و رفتاری در جهت بزرگداشت جشن زاده مهر دانست و افزود: این شب دراز ترین شب سال است و از همین روی نیاز ایرانیان به خورشید به شیوه ای نمادین بیش از شب‌های دیگر است و از همین روی آنان می کوشیدند این شب را تا دمیدن خورشید و روشنایی بیدار بمانند.
وی افزود: ایرانیان در این شب از پاره‌ای رفتارها و رسم و راه ها بهره می جستند که شب آسانتر و زودتر سپری شود و روز فرا برسد و از آن روی که شب یلدا نخستین شب دیماه یا شب چله است، آتش می‌افروختند و گِرد آتش می‌نشستند در روزگاران کهن تر و در روزگاران پسین نیز در خانه ها این جشن را می گزاردند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: ایرانیان در این شب، خوان شب یلدا می گستراندند که مانند خوان نوروزی کارکرد نمادین دارد و آجیل شب یلدا از بایسته های این خوان است.
کزازی تصریح کرد: ایرانیان با بهره بردن از این آجیل می کوشیدند خود را سرگرم کنند و در این شب شاهنامه می خواندند و با دیوان حافظ فال می گرفتند و هنوز هم پاره‌ای از این رفتارها در میان ایرانیان کاربرد دارد تا سرخود را گرم کنند و شب را پشت سر بگذارنند و گواه دمیدن خورشید باشند.