به گزارش خبرگزاری تابناک کرمانشاه به نقل از ایسنا دکتر هوشنگ قمرنیا به ارزیابی مختصری از وضعیت منابع آبی کشور پرداخت و گفت: کشور ما با متوسط بارندگی حدود ۲۲۰ میلی متر در سال از کشور‌های خشک و نیمه خشک جهان با منابع آبی محدود به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه کشور ما در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد، ادامه داد: در حال حاضر ایران بیش از ۷۰ درصد از آب شیرین تجدیدپذیر خود را مصرف می‌کند که بسیار بیشتر از حد نرمال جهانی (حدود ۳۰ درصد) است. البته بر اساس نظرات بعضی از کارشناسان وزارت نیرو این مقدار حدود ۸۶ درصد بوده که موضوع را بسیار بدتر کرده است.
استاد تمام گروه مهندسی آب دانشگاه رازی کرمانشاه تصریح کرد: در کشور ما بر اساس نظرات کارشناسان وزارت نیرو حدود ۹۲ درصد از آب شیرین قابل دسترس در فعالیت‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از میانگین جهانی بسیار بیشتر است. البته بر اساس نظر کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی این مقدار حدود ۷۵ در صد اعلام میشود که در هر دو حالت مصارف آب کشاورزی در کشور ما بالای میانگین جهانی است. این مقادیر در بعضی از کشور‌های پیشرفته مانند فرانسه، انگلستان، روسیه، به ترتیب معادل، ۱۰، ۱۲ و ۲۰ درصد است.
وی به سرانه بالای مصرف آب در کشور هم اشاره کرد و گفت: سرانه مصرف آب در کشور ما به ازای هر فرد در مناطق شهری و روستایی به ترتیب حدود ۲۲۰ و ۱۵۰ لیتر در شبانه روز اعلام شده که عدد بالایی است. در کشور‌های پرآبی نظیر انگلستان، دانمارک، سوئد، اتریش و ایرلند سرانه مصرف آب حدود ۱۵۰ لیتر و در کشور‌های فرانسه، آلمان، بلژیک و هلند این مقدار به طور متوسط در حدود ۱۲۰ لیتر در شبانه روز می‌باشد.
آب شرب کرمانشاه در چه وضعیتی است؟
استاد تمام گروه مهندسی آب دانشگاه رازی کرمانشاه با بیان اینکه بر اساس اظهارات اخیر مسئولان شرکت آب و فاضلاب استان، آب شرب کرمانشاه از ۱۴۳ حلقه چاه، سراب طاق بستان و سد گاوشان تامین میشود، گفت: سرانه مصرف آب در کرمانشاه بالاتر از استاندارد‌ها است.
قمرنیا با بیان اینکه عوامل مختلفی در بالا بودن سرانه مصرف آب در استانی مثل کرمانشاه دخیل هستند، گفت: مهمترین این عوامل عبارتند از فرسودگی تاسیسات تامین، انتقال و توزیع آب و همچنین مصرف بالای آب توسط شهروندانی که به موضوعی به نام کمبود آب و شرایط خشکسالی اصلا اعتقادی ندارند.
قمرنیا با بیان اینکه مسئولین همیشه کمبود آب را با حفاری و احداث چاه‌های جدید در آبخوان ویران شده جبران می‌کنند که اشتباه محض بوده و بجز ضربه به منابع آب زیر زمینی هیچ فایده‌ای ندارد، تصریح کرد: مطالعات اخیر ما نشانگر آن است که در اثر اضافه برداشت‌های انجام شده در آبخوان دشت کرمانشاه از سال ۱۳۶۰ تاکنون، در حدود یازده متر و معادل ۲۷۶ میلیون متر مکعب کاهش حجم آبخوان بوجود آمده است.
استاد تمام گروه مهندسی آب دانشگاه رازی کرمانشاه در ادامه علت اصلی کمبود آب شرب در کرمانشاه را تلفات بسیار بالای نشت آب در شبکه‌های انتقال و توزیع آب عنوان کرد و افزود: شبکه آبرسانی کرمانشاه فرسوده است و بالای ۴۰ درصد از آب تصفیه، پمپاژ و توزیع شده در این شبکه هدر می‌رود، لذا عامل اصلی هدر رفت آب شرب تصفیه شده همین شبکه‌ها و تاسیسات فرسوده می‌باشد و به نوعی زیر شهر کرمانشاه مملو از نشت آب شرب تصفیه شده است.
قمرنیا ادامه داد: علاوه بر فرسودگی تاسیسات انتقال و توزیع آب شرب و نبود مخازن ذخیره کافی، استفاده از آب شرب تصفیه شده به منظور آبیاری فضای سبز نیز از عوامل بسیار مهم محسوب می‌شوند. در کشور‌های دارای برنامه، فضا‌های سبز با آب کم کیفیت‌تر و با استفاده از آب‌های نامتعارف که حاصل تصفیه فاضلاب‌های شهری و آب خاکستری تصفیه شده آبیاری میشود. در کشور ما نیز البته کار‌هایی در زمینه تصفیه آب نا متعارف در بعضی از مناطق کشور به انجام رسیده و، اما در تمام کشور هنوز اجرایی نشده است.
آب خاکستری چیست و چه مصارفی می‌تواند داشته باشد؟
استاد تمام گروه مهندسی آب دانشگاه رازی کرمانشاه در ادامه گفت: آب خاکستری عبارت از آب فاضلاب ناشی از دوش حمام، ماشین‌های لباسشویی، سینک‌ها و یا ماشین‌های ظرفشویی است که آنچنان کثیف و آلوده نیستند و به راحتی قابل تصفیه می‌باشند. حدود بیش از ۸۰ در صد از آب مصرفی در هر خانه‌ای به آب خاکستری تبدیل میشود. این آب‌ها اگر چه ممکن است عاری از میکروب نباشند و آلوده به مواد شوینده و کمی چربی باشند، ولی با تصفیه معقول میتوان حداقل برای مصارف آبیاری فضا‌های سبز به جای آب شرب از آن استفاده کرد.
وی یادآور کرد: متاسفانه هنوز در کشور ما اقدامات عملی لازم در جهت تجهیز ساختمان‌های مسکونی، مجتمع‌های آموزشی، اداری و ... به سیستم جمع آوری، تصفیه و باز یافت آب خاکستری بعمل نیامده است، در صورتی که به راحتی میتوان ضمن جمع آوری آب خاکستری و تصفیه از آن جهت آبیاری باغچه‌ها و فلاش تانک‌ها و... استفاده کرد. استفاده مجدد از آب خاکستری می‌تواند کمک شایان توجهی به حفظ منابع آبی و بهبود وضعیت محیط زیست و کاهش هزینه‌های آب بها و فاضلاب کند.
قمرنیا در خصوص آب نامتعارف هم گفت: آب نامتعارف همان آب فاضلاب است که بر روی آن تصفیه‌های فیزیک، شیمیایی و بیولوژیکی مورد نیاز انجام و به حد استاندارد رسیده و قابلیت استفاده پیدا می‌کند. از این آب‌ها هم میتوان جهت کاهش فشار بر روی منابع آب شرب تصفیه شده شهری در موارد مختلفی نظیر آبیاری اراضی کشاورزی، آبیاری فضا‌های سبز، مصارف صنعتی، استفاده به منظور آب‌های تفریحی و زیست محیطی، مصارف شهری (غیر شرب) نظیر آتش نشانی، شستشوی خیابان‌ها و ... استفاده کرد و از فشار وارده بر منابع تامین کننده آب شرب کاست.
راه‌هایی جهت صرفه جویی در میزان آب شرب
قمرنیا اضافه کرد: علاوه بر تعویض شبکه‌های انتقال و توزیع آب شرب و ساخت مخازن ذخیره کافی مورد نیاز توسط شرکت آب و فاضلاب، شهروندان نیز باید واقعیت کمبود آب شرب را پذیرفته و با کاهش مصارف خانگی خود در زمان استحمام، شستشوی ظروف و لباس‌ها، هدر ندادن آب در زمان مسواک زدن، خودداری از شستشوی مداوم قسمت‌های مختلف منزل نظیر حیاط، پارکینگ، راه پله ها، پشت بام و ...، کنترل کردن نشت آب از شیر آلات منزل و استفاده از شیرآلات هوشمند در مصرف آب صرفه جویی کنند. همچنین توصیه میشود تا پلیس آب جهت نظارت کامل بر میزان آب مصرفی مجتمع‌های مسکونی و دولتی تشکیل شود.