
خبرگزاری-
تابناک-کرمانشاه-گروه استانها-حمید حیدریان: شاید پانزی نخستین نفری نبود که این کلاهبرداری اقتصادی را رواج داد ولی نخستین نفری بود که تمام آمریکا ظرف مدت کوتاهی از او و طرحش آگاه شدند.
بعد از پانزی شرکتها و افراد زیادی از ترفند او استفاده کردند و عجیب آنکه بعد از گذشت بیش از یکصد سال هنوز افراد زیادی در قالبهای جدید از آن طرح قدیمی مالباخته میشوند.
ویژگی مشترک در کلاهبرداریهای پانزی وعده سود غیرمتعارف است و معمولاً برای اینکه مشتریان خود را جذب کنند طرح خود را برای به دست آوردن این سودها سری معرفی میکنند.
مروج طرح پانزی اساساً هیچ سودی به مشتریان پرداخت نمیکند و فقط از طریق جذب مشتری جدید که منابع جدید میآورد برای اعتمادسازی بیشتر به مشتریان قدیمی سود میدهند.
در جدیدترین کلاهبرداری پانزی در کشور ما شرکتی با وعده خرید تلفن همراه از یک برند معتبر با پرداخت فقط نیمی از قیمت متوسط بازار مشتریان جدیدی به دست آورد.
او در این راه از افراد مشهور جامعه که در تبلیغات او شرکت کردند سوء استفاده کرد و توانست در حدود صد هزار مشتری جذب کند و معمولاً شرکتهای مدل پانزی بنا به دلایلی دچار فروپاشی میشوند.
مثلاً ممکن است صاحب شرکت با پولها ناپدید شود یا به دلایل بحرانهای اقتصادی شرکت به خاطر خارج کردن سرمایه توسط سرمایهگذاران قادر به ادامه فعالیت نباشد، گاهی هم به دلیل کند شدن سرمایهگذاری افراد جدید امکان پرداخت سود به مشتریان قبلی از بین میرود و شرکت متلاشی میشود.
گاهی نیز به دلیل گسترش فعالیتهای شرکت سازمانهای انتظامی قضایی یا بازرسی نسبت به شرکت حساس میشوند و این باعث به هم خوردن برنامه شرکت میشود.
در مورد آخرین نمونه شرکتهای مدل پانزی در ایران احتمالاً تغییرات نرخ ارز و عدم امکان عمل به وعدههای شرکت باعث شده است که مالک شرکت فرار را برقرار ترجیح داده باشد؛ به هر حال از زوایای مختلف موضوع شرکت اخیر جالب به نظر میرسد.
اینکه افراد مشهور به راحتی در دام چنین حیلهای میافتند و اینکه افراد جامعه به راحتی برای کسب سودی که عجیب به نظر میرسد بدون هیچگونه تحقیقی مال باخته میشوند، میتواند نشان از پایین بودن آموزش و گسترش ضد فرهنگ به دست آوردن سود کلان بدون زحمت در میان آحاد ملت باشد.
به نظر میرسد جامعه شناسان باید بررسی کنند چه اتفاقی ممکن است یک جوان بیست و چند ساله را برای انجام چنین حقه فراگیری آماده کند و البته باید اقتصادی که چنین امکانی را فراهم میکند مورد بررسی قرار گیرد.